Η Βασική Κλίμακα Χαρτογράφησης (1:50.000)
Αφετηρία εκκίνησης και εξελικτική πορεία
Κατά τη μεταπολεμική αναδιοργάνωση της ΓΥΣ, η οποία ξεκίνησε το 1945, ετέθη ως
κύριος στόχος η συνέχιση της εργασίας αποτύπωσης της χώρας σε πρωτότυπες
πινακίδες κλίμακας 1:20.000. Από την προπολεμική περίοδο η αποτύπωση είχε
καλύψει ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής επικράτειας από τα σύνορα της χώρας
μέχρι το κορινθιακό κόλπο. Ο παραπάνω στόχος το 1951 άρχισε να ατονεί, λόγω
της εργασίας της Αμερικάνικης Γεωγραφικής Υπηρεσίας (Army Map Service - A.M.S.),
η οποία είχε προβεί στην αεροφωτογράφιση ολόκληρης της χώρας το 1945.
Από τη θερινή περίοδο του 1952 αρχίζει το πρώτο και βασικότερο μεταπολεμικό
χαρτογραφικό έργο κάλυψης ολόκληρης της ελληνικής επικράτειας από χάρτες κλίμακας
1:50.000. Το έργο αυτό προέβλεπε την επιτόπου αναθεώρηση στο πεδίο από προσωπικό
της ΓΥΣ των Φώτο-τοπογραφικών πινακίδων που είχαν κατασκευαστεί από την
Αμερικάνική Χαρτογραφική Υπηρεσία, η οποία είχε εκτελέσει την αεροφωτογράφιση
ολόκληρης της χώρας σε κλίμακα 1:42.000. Η Αμερικάνικη Υπηρεσία είχε ξεκινήσει
από το 1950 την κατασκευή του τοπογραφικού χάρτη της Ελλάδος κλίμακας 1:50.000
και είχε εκδώσει μέχρι το 1955 την πρώτη σειρά χαρτών (1η έκδοση) με την ονομασία
AMS M708. Η σειρά αυτή περιελάμβανε 387 Φ.Χ. Λατινικής ονοματολογίας. Για τη
κατασκευή της κλίμακας αυτής χρησιμοποίησε γεωδαιτικό και χαρτογραφικό υπόβαθρο
της ΓΥΣ (έως το 1940), πραγματοποίησε αεροφωτογράφιση της Ελλάδας σε κλίμακα
1:42.000, αεροτριγωνισμό αγνώστου μεθοδολογίας για την φωτογραμμετρική αναγωγή,
καθώς και συμπληρωματικά στοιχεία (χαρτογραφικά και πεδίου) από τη ΓΥΣ και
υπάλληλους της Αμερικάνικής Υπηρεσίας που εργάζονταν στην Ελλάδα κατά τη
αναφερόμενη περίοδο. Με όλα τα παραπάνω στοιχεία κατασκεύασε, άγνωστο με ποιο
ακριβώς τρόπο, το πρωτότυπο υλικό αναπαραγωγής της 1ης έκδοσης, το οποίο μετά την
εκτύπωση χαρτών το απέστειλε στη ΓΥΣ, κατά τη περίοδο 1952-1955 σε χαρτοκιβώτια.
Η σειρά των αεροφωτογραφιών, που είχαν ληφθεί το 1945, παραλήφθηκε από τη ΓΥΣ το
1949 και η οργάνωση τους με ανάλογο εντοπισμό σε χάρτες άρχισε το 1950. Η
αναθεώρηση των χαρτών κρίθηκε επιβεβλημένη γιατί οι χάρτες αυτοί παρουσίαζαν
πολλές ατέλειες και ανακρίβειες, κυρίως λόγω της κακής ερμηνείας των
αεροφωτογραφιών. Έτσι το πρωτότυπο υλικό αναπαραγωγής (φιλμ για όλα τα χρώματα)
αναθεωρήθηκε με εργασίες πεδίου και κατασκευάστηκε κατά τη περίοδο 1953-1965 το
πρωτότυπο υλικό αναπαραγωγής των χαρτών 2ης έκδοσης. Η αναθεώρηση ξεκίνησε το
1952 από την Ν. Πελοπόννησο για 25 Φ.Χ. και συνεχίστηκε αδιάλειπτα έως το έτος
1961. Το έργο συνεχίστηκε στο γραφείο με την σύνθεση και καλλιτεχνική σχεδίαση
των χαρτών η οποία τελείωσε οριστικά το 1966 και οδήγησε ουσιαστικά στη πρώτη
έκδοση ΦΧ κλίμακας 1:50.000 με εργασία της ΓΥΣ (2η έκδοση). Μέσα σε 15 χρόνια
η Χώρα απέκτησε για πρώτη φορά βασικό χαρτογραφικό υπόβαθρο πανελλαδικής
κάλυψης στη βασική κλίμακα.
Από τη χρονική αυτή στιγμή το εκάστοτε πρωτότυπο υλικό αναπαραγωγής χαρτών της
προηγούμενης έκδοσης αναθεωρείται αποτελώντας το υλικό αναπαραγωγής της επόμενης
έκδοσης χαρτών σειράς M708. Μέχρι το 1987 είχε εκδοθεί η 4η σειρά και βρίσκονταν
σε εξέλιξη η 5η και η 6η έκδοση από τις οποίες είχαν εκτυπωθεί 200 και 6 Φ.Χ.
αντίστοιχα. Επί των πρωτότυπων υλικών αναπαραγωγής χαρτών της κλίμακας 1:50.000
βασίστηκε η ΓΥΣ για να συμπληρώσει και να εκτυπώσει όλους τους άλλους χάρτες
κλίμακας 1.100.000, 1:200.000 και 1:400.000.
Το 1953 αρχίζει η εφαρμογή διαιρέσεως των Φ.Χ. της χώρας από το Μεσημβρινό του
Greenwich ενώ μέχρι τότε η διαίρεση αναφερόταν στο Mεσημβρινό Αθηνών. Την ίδια
χρόνια αρχίζει η χρήση του Μερκατορικού τετραγωνισμού ενώ μέχρι τότε οι εκδόσεις
χαρτών χρησιμοποιούσαν Μεσογειακό τετραγωνισμό.
Σήμερα η ΓΥΣ συνεχίζει το έργο αναθεώρησης των τοπογραφικών χαρτών κλίμακας
1:50.000, για την κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών των ΕΔ, αλλά και για την
εξυπηρέτηση των πολιτών (Χάρτες Γενικής Χρήσεως), με προτεραιότητα σε ευαίσθητες
περιοχές για την εθνική άμυνα και ασφάλεια. Ταυτόχρονα σχεδιάζει και βραχυπρόθεσμα
θα θέσει σε εφαρμογή τη πλήρη μετάπτωση της διαδικασίας συλλογής, επεξεργασίας,
σύνθεσης και καλλιτεχνικής σχεδίασης της βασικής κλίμακας με ολιστική εφαρμογή
τεχνολογίας Γεωγραφικών Συστημάτων πληροφοριών.